Groninger klei – materiaalonderzoek

Eén van de meest bekende streekeigen producten van Groningen is de Groninger klei.
Er bestaat een eeuwenoude cultuur van de verwerking van deze klei in gebruiksvoorwerpen als vazen en kruiken. Nadat het maken van bakstenen door de Romeinen in Nederland was geïntroduceerd is het door kloosterlingen vanaf de 12e eeuw in grote mate toegepast met de productie van de zogenaamde kloostermoppen, en het gebruik ervan in de bouw van Romaanse kerken en kloosters.

De bijzondere kwaliteit van de Groninger klei is zijn typische oranjerode kleur. Deze krijgt het na het bakken, en de kleur is volstrekt uniek in de wereld. Ook in de huidige tijd is de rode baksteen van Groninger klei een geliefde steensoort die toe-gepast wordt in de architectuur.

In ons onderzoek naar het gebruik van streekeigen klei zijn we een serie producten gaan ontwerpen waarbij het pure en eerlijke karakter van het materiaal wordt benadrukt. We verwerken de klei direct uit de grond en persen deze handmatig in mallen, precies zoals de kloosterlingen dat 800 jaar geleden al deden. Ieder product is handgemaakt, en de natuurlijke kleurvariatie en samenstelling van de onbewerkte klei komt volledig tot zijn recht in het afgebakken product.

Kerkje van Marsum uitgevoerd in Groninger klei

Groninger variant op de LOVE en HOME decoratie

Mauritiuskerk – Marsum 13de eeuw

Stedum   –   Westerwijtwerd   –   Krewerd   –   Marsum.  –   Oostum

GRONINGER TERRAZZO

Oorspronkelijk is terrazzo ontstaan in Venetië en bestond het uit een mix van marmerscherven (afval uit de groeve) en klei. Hiermee werden de terrassen en vloeren van huizen en kerken verhard. Door het slijten van de oppervlakte verscheen de typische tekening van de scherven aan de oppervlakte. In de loop van de tijd is deze techniek verfijnd en doorontwikkeld tot de huidige vorm van terrazzo, waarbij het een luxeproduct is geworden. Oorspronkelijk is het dus echter een mengsel van klei met afvalscherven. In traditioneel terrazzo kan dat naast marmer ook glas, kwarts of graniet zijn.

Het heeft ons geïnspireerd om typisch streekeigen grondstoffen te gebruiken als basisvulling voor het maken van een echte Groninger terrazzo. We hebben gezocht naar harde materiaalsoorten die in onze streek voorhanden zijn.

Schelpen blijken een mooie eerste kandidaat, een grondstof die veel in de Waddenzee wordt gewonnen. Door de schelpen te mengen met (gekleurd) beton ontstaat een prachtige herkenbare tekening van kleine sikkelvormige elementen. Een mooie tweede kandidaat is uiteraard gebakken Groninger klei. Door oude bakstenen te vermalen ontstaan korrels van verschillende dikte. De typisch rode kleur levert een prachtig streekeigen terrazzo op. Op dit moment ontwikkelen we de eerste toepassingen met dit materiaal.

buitenmeubilair

Project We Gaan Het Meemaken

Streekeigen ontwerpen kunnen bij uitstek bijdragen aan de bewustwording van de kwaliteit en schoonheid van Groningen. Al eeuwenlang werken de bewoners van deze streek op en met het land, datgene benuttend wat in de directe omgeving voorhanden is. De huidige trend bij consumenten en inwoners toont een vernieuwde belangstelling voor deze directe, lokale keten.

Wij gaan ons materiaalonderzoek voortzetten in het ontwerpen van designproducten en woonaccessoires gemaakt met (her) winbare materialen en grondstoffen uit de regio. Daarnaast zullen we ons richten op het ontwikkelen van duurzame objecten in de publieke ruimte, bijvoorbeeld straatmeubilair en openbare kunstwerken.

We willen in de productie intensief samenwerken met vakmensen en ambachtslieden in de streek en hierbij de hele keten betrekken; alle componenten zijn dichtbij voorhanden. We zien veel ruimte voor leer-werktrajecten voor (jonge) werklozen, mensen met afstand tot de arbeidsmarkt en reïntegratietrajecten.

• Grondstoffen: gewasteelt, winbare grondstof, afvalstromen.
• Basismateriaal: innovatieve nieuwe materialen van grondstoffen uit de regio.
• Ontwerp: aansprekend design op het grensvlak van ambacht en innovatie.
• Kennis: vakmensen en ambachtslieden, lokale musea, boeren, onderwijs.
• Productie: samenwerking met boeren, (sociale) werkplaatsen en vakmensen.
• Marketing: profileren/afficheren van de kwaliteit van Groningen.
• Handel: verkoopkanalen via lokale detailhandel, toerisme.
• Export: distributie vanuit de regio middels (inter)nationale kanalen.

Zie voor meer info over project We Gaan Het Meemaken deze link